Afscheid van “De Kromme”: Nederlandse voetballegende Willem van Hanegem overlijdt en brengt een golf van rouw teweeg in het hele land
Nederland werd vandaag wakker met een nieuws zo zwaar, zo ondenkbaar, dat het een lange schaduw over het hele land wierp. Willem van Hanegem, de geliefde Nederlandse voetballegende die liefdevol bekend stond als “De Kromme”, is overleden en laat een natie in collectieve rouw achter, terwijl de voetbalwereld worstelt met het verlies van een van haar meest iconische figuren. Voor generaties supporters was zijn naam synoniem niet alleen met Feyenoord, met Nederlandse voetbal trots, en met de rijke traditie van Totaalvoetbal, maar ook met een veerkracht en menselijkheid die ver buiten het veld reikten. Zijn overlijden, bevestigd door zijn familie in de vroege ochtenduren, heeft schokgolven veroorzaakt in Rotterdam, Amsterdam en elke uithoek van Nederland, terwijl eerbetonen van over de hele wereld binnenstromen en een portret schetsen van een man die veel meer was dan slechts een voetballer.
De dood van Van Hanegem markeert het einde van een tijdperk, een dat herinneringen droeg aan triomfen, hartzeer, overwinningen en nederlagen, en het onmiskenbare karakter van een man die zowel in zijn spel als in zijn leven conventies trotseerde. Bekend om zijn kromme benen, zijn ongebruikelijke loopstijl en zijn vaak norse maar diep authentieke houding, was hij een figuur die er heel anders uitzag dan de gladde, moderne atleten die vandaag de dag het spel domineren. Maar wanneer Van Hanegem het veld betrad, zag de wereld kunst, visie, strijdlust en een ontembare wil om te winnen. In Rotterdam, waar zijn naam met dezelfde eerbied wordt uitgesproken als die voor heiligen, zijn supporters al begonnen samen te komen buiten De Kuip, het iconische stadion van Feyenoord, waar ze bloemen, sjaals en handgeschreven brieven neerleggen om een man te eren die de ziel van de club belichaamde.
Het moment van zijn overlijden maakt het des te aangrijpender. Nog maar enkele weken geleden was Van Hanegem in het openbaar te zien, broos maar nog steeds scherp van geest en met de scherpe blik die hem zo geliefd maakte. Degenen die hem het beste kenden, zeggen dat hij zelfs in zijn latere jaren, lang na zijn trainerscarrière, een constante stem bleef in het Nederlandse voetbal. Hij kon niet alleen door het lawaai heen snijden met zijn scherpe commentaar, maar herinnerde jongere generaties ook aan de waarden die het gouden tijdperk van het Nederlandse voetbal hadden gevormd. Hem nu te verliezen, op een moment dat Nederland opnieuw probeert een team op te bouwen dat op het wereldtoneel kan meedoen, voelt voor velen als het sluiten van een cirkel, het langzaam uitdoven van een leidend licht.
Voor het Nederlandse volk was Willem van Hanegem veel meer dan alleen een voetballer. Hij was een kind van de oorlog, een man wiens vroege leven werd getekend door tragedie toen hij tijdens de Tweede Wereldoorlog een groot deel van zijn familie verloor, een pijn die hem zijn hele leven bijbleef en vaak verklaarde waarom hij zo diep emotioneel was op het veld. Elke tackle, elke pass, elke blik van trots of woede leek voort te komen uit die geschiedenis en persoonlijke strijd. Daarom raakten zijn prestaties voor Nederland, vooral tijdens het WK van 1974, waar hij zij aan zij stond met Johan Cruijff, Ruud Krol en Johan Neeskens, zoveel mensen. Voor Van Hanegem was voetbal nooit zomaar een spel. Het was een kanaal voor verdriet, voor verzet, voor trots en voor een natie die nog steeds haar littekens probeerde te helen. Dat persoonlijke aspect maakte hem van een geweldige speler tot een legende, iemand wiens verhaal onlosmakelijk verbonden was met de Nederlandse identiteit.
Toen het nieuws van zijn overlijden bekend werd, volgden de reacties snel. Feyenoord, de club waar Van Hanegem onsterfelijk werd door de ploeg naar nationale en Europese roem te leiden, bracht een verklaring uit waarin hij werd omschreven als “het kloppende hart van het Rotterdamse voetbal” en “een man wiens geest voor altijd in De Kuip zal voortleven.” Ajax, de eeuwige rivaal van Feyenoord, bracht eveneens een eerbetoon en erkende dat hoewel Van Hanegem op het veld een felle tegenstander was, zijn nalatenschap rivaliteit overstijgt en universeel respect afdwingt. De KNVB noemde hem “een onvervangbaar icoon”, terwijl fans op sociale media beelden, video’s en persoonlijke anekdotes deelden die elk lieten zien hoe diep hij mensen heeft geraakt.
In Rotterdam is het verdriet het grootst. Deze stad zag in Van Hanegem niet alleen een speler, maar een weerspiegeling van zichzelf. Rotterdam staat bekend om zijn veerkracht, zijn arbeidersmentaliteit en zijn vermogen om weer op te bouwen na verwoesting. Van Hanegem, met zijn onconventionele stijl en zijn weigering om zich te voegen naar verwachtingen, werd gezien als de levende belichaming van die geest. Hij was niet gepolijst, niet verfijnd, maar hij was authentiek, taai en onbreekbaar. Die echtheid maakte hem niet alleen geliefd bij Feyenoord-supporters, maar ook bij gewone Nederlanders die in hem een stukje van zichzelf herkenden. Hem vaarwel zeggen voelt als een stukje van de Rotterdamse identiteit verliezen.
Over de hele voetbalwereld stroomden eerbetonen binnen van legendes en clubs. Johan Cruijff, zijn grote tijdgenoot en soms filosofische rivaal, had ooit gezegd dat Van Hanegem “de beste passer van de bal was die ik ooit heb gezien,” een compliment dat zijn uitzonderlijke inzicht onderstreepte. Arsène Wenger, Pep Guardiola en talloze andere managers hebben Van Hanegem aangehaald als inspiratie voor de moderne rol van de middenvelder. Zijn invloed reikte ver voorbij Nederland; in Engeland, waar hij kort speelde en coachte, kwamen eerbetonen van Arsenal- en Chelsea-fans die zich zijn charisma en tactisch inzicht herinnerden. In Turkije en het Midden-Oosten, waar hij later in zijn carrière werkte als coach, deelden oud-spelers emotionele berichten waarin ze hem omschreven als een mentor en vaderfiguur. De wereldwijde aard van dit verdriet bewijst hoe groot zijn nalatenschap werkelijk is.
Maar het was niet alleen zijn voetbalgenie dat mensen bijbleef. Van Hanegem was nooit bang om zijn mening te uiten, of het nu ging om kritiek op de KNVB, het aankaarten van onrecht in het spel of het delen van ongemakkelijke waarheden over het leven. Zijn columns en interviews waren legendarisch, niet omdat ze zo netjes of diplomatiek waren, maar omdat ze rauw, eerlijk en vaak doorspekt met humor waren. In een voetbalkultuur die vaak steeds meer gepolijst en voorzichtig is geworden, bleef Van Hanegem tot zijn laatste dagen verfrissend authentiek. Voor velen maakte die eerlijkheid hem niet alleen een voetbalicoon maar ook een cultureel icoon, iemand wiens stem verder reikte dan de grenzen van de sport.
Het verdriet dat zich vandaag in Nederland ontvouwt, heeft een diep persoonlijk karakter. In huizen door het hele land herinneren families zich momenten die ze samen beleefden terwijl ze Van Hanegem zagen spelen, of dat nu zijn Europacupwinst met Feyenoord in 1970 was, de legendarische strijd tegen West-Duitsland op het WK van 1974, of zijn trainersdagen waarin hij jonge spelers met dezelfde intensiteit begeleidde die hij ooit zelf op het veld toonde. Vaders vertellen het hun zonen, grootmoeders herinneren hun kleinkinderen, en gemeenschappen verzamelen zich in cafés en kroegen om verhalen te delen over de man die zij “De Kromme” noemden. Het collectieve rouwen voelt als het verlies van een familielid, want Van Hanegem was niet alleen iemand die men van een afstand bewonderde—hij was iemand die mensen het gevoel gaf dat ze hem kenden, iemand die zijn leven openlijk en met overtuiging leefde.
Terwijl de uren verstrijken, nemen de plannen voor eerbetonen al vorm aan. Feyenoord heeft aangekondigd dat er een minuut stilte zal worden gehouden voor hun volgende wedstrijd, en er gaan stemmen op voor een groots eerbetoon in De Kuip, waarbij fans kaarsen zullen aansteken en samen zingen om hun gevallen held te eren. In Den Haag, waar Van Hanegem werd geboren, heeft de burgemeester voorgesteld om een straat naar hem te vernoemen. Op nationale televisie zijn programma’s onderbroken om documentaires en interviews over zijn carrière uit te zenden, waarmee kijkers herinnerd worden aan de talloze momenten die hem onvergetelijk maakten. Het Nederlands elftal zal naar verwachting rouwbanden dragen in hun komende wedstrijden en zo zijn nagedachtenis op het internationale podium eren, waar hij ooit zelf zo schitterde.
En toch, te midden van het verdriet, is er ook dankbaarheid. Dankbaarheid dat Nederland in Willem van Hanegem niet alleen een voetballer van buitengewone klasse had, maar ook een man van buitengewone karakter. Dankbaarheid dat zijn verhaal, getekend door zowel tegenslag als triomf, deel uitmaakte van het nationale verhaal. Dankbaarheid dat zijn invloed zal voortleven in de talloze spelers die hij inspireerde, in de supporters die zijn herinnering dragen, en in het spel zelf, dat hij mee hielp vormen op manieren die niet alleen in statistieken te vangen zijn.
De definitieve realiteit van zijn heengaan is moeilijk te bevatten, maar zelfs in de dood laat Van Hanegem een erfenis achter die eeuwig voelt. Zijn kromme loop, zijn messcherpe passes, zijn scherpe tong, zijn onbuigzame wil—al deze dingen leven voort in de herinneringen van degenen die hem zagen, met hem speelden, van hem leerden of hem simpelweg bewonderden. In Rotterdam zullen de straten vanavond stiller zijn, de stad ingetogen, maar in die stilte weerklinken de echo’s van de gezangen die ooit De Kuip vulden: “Willem, Willem, Willem.” Die gezangen zijn nu misschien doordrenkt met verdriet, maar ze dragen ook liefde, respect en herinnering in zich.
Vaarwel aan “De Kromme.” Nederland heeft een van zijn grootste zonen verloren, het voetbal heeft een van zijn meest oprechte karakters verloren, en de wereld heeft een man verloren wiens leven het bewijs was dat grootsheid niet gaat over perfectie, maar over authenticiteit, veerkracht en de moed om onverbloemd jezelf te zijn. Willem van Hanegem loopt misschien niet meer tussen ons, maar zijn geest zal voor altijd voortleven in het Nederlandse voetbal, in Feyenoord, en in iedere supporter die ooit geloofde in de kracht van het spel om de menselijke ziel te weerspiegelen.
