Ooit Gevreesd, Nu Gebrekkig: Ajax’ Gouden Erfenis Werpt een Lange Schaduw terwijl het Nieuwe Hoofdstuk van een Voormalige Held Begint in een Ramp tegen Braziliaanse Tieners
Wat bedoeld was als een triomfantelijke terugkeer naar de zijlijn, veranderde al snel in iets veel minder flatterends. De echo’s van vroegere glorie, van halve finales in de Champions League en een Ajax-ploeg die Europa betoverde, voelen nu als verre herinneringen voor Erik ten Hag. Ooit geprezen als een tactisch meesterbrein en het toonbeeld van Ajax’ gouden voetbalfilosofie, begon Ten Hags nieuwste trainershoofdstuk niet met applaus, maar met ongeloof — en een resultaat dat weinigen hadden voorzien.
In een weinig opvallende oefenwedstrijd, bedoeld om spelers rustig in het ritme te krijgen, nam Ten Hags nieuw benoemde Bundesliga-club het op tegen het U20-team van Palmeiras. Wat een simpele oefenpartij moest zijn, werd een nachtmerrie. Eindstand? 5–1 in het voordeel van de Brazilianen. Maar dit was geen gewone nederlaag. Dit was een psychologische schokgolf — een aanklacht tegen de planning, het leiderschap en de perceptie van Erik ten Hags ooit onberispelijke trainersreputatie.
Dit was niet zomaar een slechte prestatie. Het was een volledige ineenstorting.
Voor degenen die Ten Hag nog altijd associëren met het Ajax van 2018–2019 — ongetwijfeld een van de meest iconische ploegen in de moderne geschiedenis van de club — voelde dit resultaat schokkend. De man die Real Madrid vernietigde in het Bernabéu, Juventus tactisch ontleedde, en op een haar na de Champions League-finale bereikte tegen Tottenham, stond nu aan de zijlijn terwijl zijn team werd gesloopt door Braziliaanse tieners die met bravoure, flair en volledige minachting voor reputatie speelden.
Het contrast was wreed. De principes die Ten Hag ooit had ingeprent bij zijn historische Ajax-ploeg — vloeiende transities, positionele rotatie, scherpe verticale passing — werden nu uitgevoerd door zijn tegenstanders. Palmeiras U20 speelde met angstloze intensiteit en legde Ten Hags ploeg op alle fronten bloot. De Duitse club, die zwaar had geïnvesteerd en pronkte met een vernieuwde tactische identiteit onder hun nieuwe coach, oogde richtingloos. Statisch. Verward.
Dit was niet zomaar een slechte dag. Het was een openbaring. Bij rust stond het al 3–0. De verdediging was chaotisch, de middenvelders geïsoleerd, de aanvallers afwezig. Ten Hag stond aan de zijlijn met een bekende lichaamstaal — handen op de heupen, ogen speurend, roepend — maar dit keer leek niemand te luisteren.
Volgens bronnen dicht bij het team leken meerdere spelers onzeker over hun rol binnen Ten Hags systeem, met herhaalde fouten in positionering en markering. Eén speler vroeg naar verluidt tijdens de rust: “Drukken we nog steeds, of hebben we dat plan losgelaten?” — een vernietigende weerspiegeling van tactische verwarring.
Voor Erik ten Hag was deze wedstrijd een harde wake-up call. Zijn naam draagt nog altijd gewicht vanwege Ajax, maar het spel, net als zijn tegenstanders op het veld, toont geen respect voor nostalgie.
Bij Ajax had Ten Hag alles: een perfect uitgebalanceerd middenveld met Frenkie de Jong, een onverschrokken leider in Matthijs de Ligt, creatieve genialiteit van Ziyech en van de Beek, en een clubcultuur die naadloos aansloot op zijn visie. Maar die synergie buiten Amsterdam repliceren is tot nu toe niet gelukt. Zijn periode in Engeland begon veelbelovend, met opvallende overwinningen, maar ontrafelde zich langzaam door interne spanningen, verkeerde aankopen en tactische starheid.
Nu, in Duitsland, hoopte hij op een nieuwe start. Terug naar de basis. Een kans om zijn reputatie op het continent te herstellen. In plaats daarvan heeft deze nederlaag al vroeg twijfels opgeroepen.
Sociale media waren genadeloos. “Peak Ten Hag Ball” was kortstondig trending op voetbal-Twitter, vergezeld van videofragmenten van botsende verdedigers en een keeper die volledig verkeerd gepositioneerd was. Analisten fileerden de beelden meedogenloos: de press was onsamenhangend, de verdediging stond te hoog, en het middenveld was niet in staat controle te herwinnen.
Misschien wel het meest verontrustend is de vraag of Ten Hag zich nog kan aanpassen. Bij Ajax had hij discipelen — spelers gevormd binnen het TIPS-model (Techniek, Inzicht, Persoonlijkheid, Snelheid), een bestuur dat geloofde in lange termijn, en een cultuur van balbezit en dominantie. In de Bundesliga, waar fysiek spel, directe transities en pressing overheersen, moet de Ajax-methode aangepast worden. En juist aanpassingsvermogen lijkt Ten Hags zwakke punt te zijn.
Insiders fluisteren al over een disconnectie. Hoewel het bestuur hem publiekelijk steunt en oproept tot geduld, zouden sommige sleutelspelers sceptisch zijn. Een ervaren kracht vroeg zich privé af of de complexe trainingssessies “te veel zijn voor zo vroeg in het seizoen.” Een nieuwe aanwinst zou verward zijn geraakt door de voortdurende positiewissels tijdens trainingen.
Wat de zaak verergert is de druk die Ten Hag zelf meebrengt. Hij is niet zomaar een trainer. Hij is Ajax’ voormalige wondercoach. Zijn naam is verbonden aan een specifieke speelstijl — proactief, intelligent, dynamisch. Die verwachting achtervolgt hem. Het is zijn merk én zijn last.
Ook Ajax-fans, kijkend vanop afstand, voelden teleurstelling. Hoewel Ten Hag niet langer bij hun club werkt, blijft zijn pad onlosmakelijk verbonden met dat van Ajax. Zijn succes weerspiegelt de erfenis van de club. Hem zo vernederd zien — en nog wel door jeugdspelers — roept gemengde gevoelens op van sympathie en teleurstelling.
Toch is het seizoen nog niet begonnen. Er is nog tijd om te corrigeren, opnieuw te verbinden en te herstellen. Voetbal is bij uitstek een sport van comeback-verhalen. Maar wees er zeker van: de foutenmarge wordt snel kleiner. Nog een vernedering, nog een tactische mislukking, en de druk kan ondraaglijk worden.
Voor Erik ten Hag is deze nederlaag een kruispuntmoment. Hij moet evolueren, niet alleen in zijn trainingen, maar in hoe hij communiceert, motiveert en leidt buiten de Ajax-context. Dat tijdperk is voorbij. De schaduw ervan is lang, en hij moet nu beslissen of hij eronder blijft lopen — of eruit stapt.
Want hoewel Ajax’ gouden erfenis altijd deel van zijn verhaal zal zijn, mag het niet langer zijn steunpilaar zijn. De wereld is veranderd. Palmeiras’ U20 bewees dat. En tenzij Ten Hag dat oude vuur weet om te zetten in iets nieuws, zou dit hoofdstuk niet gelezen worden als een comeback — maar als een waarschuwing.
